Zdrada w związku. Czy może z niej wyniknąć coś pozytywnego?
– To koniec.
– Daj spokój, to tylko seks.
– Jesteś kłamcą.
– Nigdy ci nie zaufam.
Zdrada niemal zawsze wiąże się z gwałtownymi reakcjami i ma bardzo poważne konsekwencje dla związku. Charakter tych reakcji i strategie rozwiązywania problemu zdrady w parze są jednak bardzo różne. Jak wygląda życie po zdradzie i czy może z niej wyniknąć coś dobrego dla związku i relacji? Czy warto wybaczyć zdradę?
Zdrada? Przydarza się innym, ale nie mi!
Problem zdrady jest bardziej powszechny, niż mogłoby się wydawać. W zależności od badań do zdrady w związku przyznaje się 28-38% kobiet i 38-52% mężczyzn. Nie wszystkie wychodzą na jaw, nie wszyscy się do niej przyznają. Gdy jednak prawda wychodzi na jaw – świadomie czy przypadkiem – dochodzi do kryzysu w związku. Niektóre pary są w stanie poradzić sobie z nim samodzielnie, w innym wypadku niezbędna jest psychoterapia par. Czasem, gdy poziom bólu i zranienia jest bardzo wysoki, dochodzi do rozstania. Zdrada burzy obraz związku – często pierwszą reakcją na nią jest totalne zaskoczenie i niedowierzanie, które dodatkowo utrudnia radzenie sobie z tym problemem.
Czym jest zdrada w parze?
Nie ma jednej definicji zdrady – wszystko uzależnione jest od systemu wartości osób tworzących parę i charakteru „umowy na bycie razem”, jaką mają. Często problemem jest to, że warunki takiej umowy nie są sprecyzowane i omówione – wiele kluczowych treści czy zasad pozostaje w cieniu niedomówień i przypuszczeń. Dla jednej osoby będzie nim tylko seks pozamałżeński, dla innej – również flirt w pracy, oglądanie pornografii, nawiązanie podszytej emocjami relacji z inną osobą bez wiedzy partnera czy partnerki. Wszystkie zdrady mają jednak jeden wspólny mianownik – jest nim pogwałcenie zaufania, które prowadzi do nadszarpnięcia więzi i całkowitej lub częściowej utraty poczucia bezpieczeństwa.
Zdrada składa się z trzech komponentów – tajności (która w praktyce oznacza kłamstwo i niedopowiedzenia), fascynacji erotycznej i zaangażowania emocjonalnego.
Źródła. Skąd bierze się zdrada?
- Brak zadowolenia z jakości związku – nie jest mi dobrze w związku, tkwię w nim ale nie odczuwam satysfakcji, nie czuje się rozumiany/rozumiana
- Niedocenienie – nie czuję, że partner czy partnerka dostrzega moje starania i pracę nad rozwojem naszej relacji, bagatelizuje moje potrzeby i wkład w relację
- Poczucie poniżenia i upokorzenia – partner/partnerka poniża mnie w kontekście seksualnym, zawodowym, obniża moje poczucie własnej wartości
- Niespełnienie w seksie – życie seksualne zanikło lub ma niewystarczającą intensywność, jest zbyt rutynowe i przewidywalne, wygasła fascynacja
- „Dobicie” związku – od dawna nie chcę być w tej relacji ale nie mam odwagi, by porozmawiać o tym wprost, chcę zrobić to na zasadzie faktów dokonanych
- Niespełnione romantyczne wizje – chcę przeżyć jeszcze raz fazę „motyli w brzuchu” – zakochania i namiętności
Powodów prowadzących do zdrady w parze może być więcej – w większości przypadków jest ona efektem połączenia wielu okoliczności, które trafiły na podatny grunt. Czasem wystarczy pretekst, iskra, by uruchomiły one ciąg zdarzeń, który kończy się zdradą.
Życie po zdradzie. Czy może prowadzić do czegoś dobrego?
Jak zareagować na zdradę? Wybaczyć zdradę czy odejść? W tym przypadku wszystkie scenariusze są możliwe (i częste). Z pewnością warto poczekać z wiążącymi decyzjami do chwili, gdy pierwsza fala najsilniejszych emocji przeminie. Jeżeli ze względu na poziom emocji i skalę problemu komunikacja jest utrudniona lub niemożliwa, warto rozważyć skorzystanie z pomocy psychoterapeuty par. Kluczowa jest obustronna chęć rozmowy na ten temat, pomimo poranień i często traumatycznych doświadczeń – otwiera to drogę do wspólnego życia po zdradzie.
Kryzys związany ze zdradą nie musi zakończyć się rozstaniem lub postępującym rozpadem więzi. O ile wybaczenie jest w zasięgu pary i jest jakakolwiek przestrzeń na rozmowę i szukanie konstruktywnych rozwiązań, może ona stać się impulsem do długoterminowej poprawy jakości relacji i poziomu świadomości. Życie po zdradzie to etap, który może zapoczątkować rozmowę o wzajemnych potrzebach, oczekiwaniach i aspektach, które do tej pory były nieomówione – pozostawały w sferze domysłów lub tabu.
Czy warto wybaczyć zdradę? Aby było to możliwe, sprawca zdrady musi być gotowy na wzięcie odpowiedzialności za zaistniałą sytuację, by para mogła stanąć w prawdzie. Obie strony powinny stworzyć sobie przestrzeń do szczerej, nieoceniającej rozmowy – to trudne na początku, gdy osoby mierzą się z gwałtownymi emocjami, jednak wraz z upływem czasu taka wizja może stać się bardziej dostępna. Taka rozmowa może prowadzić do redefinicji relacji, naprawy i poszerzenia świadomości pary. Podstawą jest odbudowa zaufania – bez niego trudno o rozwój.
Jedno jest niemal pewne – jeżeli zdrada wraz z jej przyczynami i emocjonalnymi skutkami zostanie zamieciona pod dywan, sytuacja prawdopodobnie powtórzy się – dojdzie do kolejnej zdrady, a spirala bólu będzie narastać. Taki scenariusz niestety często jest realizowany, a dzieje się tak z różnych względów – próby ochrony reputacji, wstydu czy lęku przed rozstaniem. Podobnie rzecz się ma ze schematami, które próbuje się wykorzystać, by poradzić sobie z trudną sytuacją. Mężczyźni myślą tylko o seksie, kobiety są przebiegłe i bezwzględne, nikomu nie można ufać – utwierdzanie się w takich przekonaniach oddala możliwość tworzenia dobrej, zdrowej relacji.
Jak sobie poradzić po zdradzie?
Gdy poradzenie sobie ze zdradą jest zbyt dużym wyzwaniem, by mierzyć się z nim samodzielnie, warto rozważyć terapię stacjonarną lub psychoterapię online dla par. Terapeuta podczas spotkań pomoże parze znaleźć drogi wyjścia z impasu i podjąć konstruktywną komunikację, aby móc dalej funkcjonować razem i tworzyć relację.
Źródła:
https://116sos.pl/artykuly/zwiazki-i-relacje/kryzys-zdrady-w-zwiazku-partnerskim, dostęp 12.12.2024
https://web.swps.pl/strefa-psyche/blog/relacje/21546-czy-zdrada-zawsze-oznacza-koniec-zw%20iazku-jak-zyc-po-zdradzie, dostęp 12.12.2024