Rozstanie z partnerem to jedno z najtrudniejszych doświadczeń w życiu człowieka, które dotyka nas na wielu poziomach – emocjonalnym, społecznym, a niejednokrotnie również materialnym i organizacyjnym. Proces ten często wiąże się z koniecznością przewartościowania całego dotychczasowego życia, a także z koniecznością zmierzenia się z poczuciem straty i samotności.

Jak poradzić sobie z rozstaniem? Jak przetrwać trudne chwile po odejściu bliskiej osoby? Jak pogodzić się z nowym stanem rzeczy?

Rozstanie z partnerem – złożony proces straty

Rozstanie z partnerem, zwłaszcza po długotrwałym związku, to zjawisko wielowymiarowe. Jak zauważa John Bowlby w swojej teorii przywiązania, zerwanie więzi, która dawała poczucie bezpieczeństwa, wywołuje reakcję żałoby podobną do tej, która pojawia się po stracie bliskiej osoby (Bowlby, 1980). W praktyce oznacza to, że osoby przeżywające rozstanie często doświadczają szerokiego spektrum emocji – od smutku, złości, poczucia zdrady, po lęk i rozczarowanie.

Badania Leary’ego i współpracowników (Leary, Springer, Negel, Ansell, & Evans, 1998) wskazują, że rozstanie jest często jednym z najbardziej stresujących wydarzeń życiowych, porównywalnym do utraty pracy czy śmierci bliskiej osoby. Niezależnie od tego, czy rozstanie jest decyzją wspólną, czy jednostronną, wiąże się z koniecznością przebudowy życia na nowo, co wiąże się zarówno z faktycznymi zmianami (np. wyprowadzka, podział majątku), jak i z procesem żałoby.

Jak poradzić sobie z rozstaniem – pierwsze kroki

Kwestia tego, jak poradzić sobie z rozstaniem wymaga zrozumienia, że jest to proces, który nie kończy się wraz z podjęciem decyzji o zakończeniu związku. Ważne jest, aby dać sobie czas i przestrzeń na przeżycie emocji, które pojawiają się w związku z tą stratą. Psycholog Susan Folkman podkreśla znaczenie radzenia sobie z rozstaniem poprzez aktywne przetwarzanie emocji oraz rozwijanie mechanizmów adaptacyjnych (Folkman & Moskowitz, 2004). W praktyce oznacza to, że warto zwrócić uwagę na swoje ciało i emocje – zadać sobie pytanie, co tak naprawdę czujemy i co chcemy z tym zrobić. Rozpoznanie i zaakceptowanie własnych uczuć jest fundamentem procesu zdrowienia.

Znaczenie refleksji i świadomego czasu po rozstaniu

Zanim dojdzie do rozmowy z drugą stroną na temat zakończenia związku, ważne jest, aby osoba podejmująca decyzję mogła najpierw uporządkować swoje emocje. Jak podkreślają psychoterapeuci, spotkanie z partnerem, szczególnie w sytuacji silnych emocji, wymaga przygotowania i wzajemnego szacunku (Gottman & Silver, 1999). W przeciwnym razie komunikacja może być nacechowana agresją, wzajemnymi oskarżeniami lub znieczuleniem emocjonalnym. Rozstania wymagają czasu – zarówno na rozmowy, jak i na późniejszą adaptację do nowej rzeczywistości. Nie powinno się spodziewać natychmiastowego „zapomnienia” czy „odcięcia”. Jak podkreślają badania, proces zdrowienia po rozstaniu jest indywidualny i różni się u poszczególnych osób.

Jak przetrwać rozstanie? Praktyczne strategie

Wiele osób w trakcie takiego kryzysu zadaje sobie pytanie, jak przetrwać rozstanie. Istnieje kilka strategii, które są poparte badaniami i które mogą wspierać proces adaptacji:

Akceptacja emocji – jak podkreślają badania (Bonanno, 2009), umożliwia to redukcję długotrwałego stresu i ułatwia radzenie sobie z negatywnymi uczuciami.
Wsparcie społeczne – kontakty z rodziną, przyjaciółmi czy grupami wsparcia mają kluczowe znaczenie. Holt-Lunstad i współpracownicy (2010) wykazali, że silne wsparcie społeczne jest powiązane z lepszym zdrowiem psychicznym po rozstaniu.
Utrzymanie rutyny i aktywność fizyczna – aktywność fizyczna zmniejsza poziom stresu i poprawia nastrój

Powyższe strategie warto wesprzeć psychoterapią indywidualną, podczas której terapeuta pomaga osobie przechodzącej przez kryzys rozstania wyrazić swoje emocje i w bezpieczny sposób zaopiekować się nimi. Warto rozważyć również umówienie się na sesję psychoterapii par online lub stacjonarnej – nawet jeśli związek kończy się rozstaniem, terapia może pomóc w łagodzeniu konfliktów i budowaniu konstruktywnej komunikacji, co jest szczególnie ważne, gdy para ma wspólne dzieci.

Proces żałoby po rozstaniu – co tracimy?

W rozstaniu z partnerem tracimy nie tylko bliską osobę, ale często również nasze wyobrażenia o przyszłości, marzenia i nadzieje. Osoby przechodzące przez rozstanie doświadczają „żałoby po utracie potencjalnego życia”, co oznacza, że żałoba obejmuje także to, co mogłoby się wydarzyć, a nie miało miejsca. Ważne jest, aby w procesie radzenia sobie z rozstaniem dać sobie pozwolenie na opłakanie tego, co utracone, a także na zweryfikowanie własnych oczekiwań wobec życia i siebie.

Jak pogodzić się z rozstaniem – droga do akceptacji

Pojęcie pogodzenia się z rozstaniem jest kluczowe dla odzyskania równowagi i rozpoczęcia nowego rozdziału w życiu. Proces ten, choć bolesny, pozwala na odbudowę tożsamości i wzmocnienie poczucia własnej wartości. Badania wskazują, że akceptacja sytuacji oraz zdolność do wybaczenia sobie i partnerowi sprzyjają lepszemu funkcjonowaniu emocjonalnemu (Worthington, 2006).

Psychoterapia indywidualna może być niezwykle pomocna w tym etapie, ponieważ umożliwia refleksję nad własnym doświadczeniem i wypracowanie nowych strategii radzenia sobie. W przypadku trudnych rozstań z partnerem, gdy emocje są szczególnie nasilone, wsparcie terapeutyczne często okazuje się kluczowe.

Jak żyć po rozstaniu z partnerem. Zadbaj o siebie – i nie tylko

Życie po rozstaniu z partnerem to proces, który wymaga zarówno cierpliwości, jak i aktywności. Jak podkreśla Rubin (1981), adaptacja do nowej sytuacji to stopniowe odłączanie się od emocjonalnych więzi i ponowne zbudowanie stabilności w życiu codziennym. Ważne jest, aby pamiętać, że rozstanie to nie koniec życia, ale często początek nowego etapu. Znalezienie sensu w tym doświadczeniu i odbudowa własnego „ja” to cele, które pomagają w osiągnięciu satysfakcji życiowej po kryzysie.

Bez względu na to czy decyzja o rozstaniu jest wspólna, czy jest to decyzja jednej ze stron, warto dać sobie czas, nie działać pochopnie. Ten czas jest potrzebny, by zobaczyć, co właściwie mi się przydarza teraz w życiu i co ja z tym chcę zrobić. Co mówi moje ciało, jakie mam emocje, co w związku z tym chcę zrobić. Potrzebujemy pamiętać, że jeśli podejmujemy nawet najlepszą dla siebie decyzje, to często i tak będzie się ona wiązała z bolesnym doświadczeniem straty.

Tracimy związek, męża, towarzysza, kochankę…. i bardzo często tracimy również jakieś nasze nadzieje, np. że tym razem się uda, marzenia o wspólnym życiu, wielkiej szczęśliwiej rodzinie itp. Warto sobie uzmysłowić, co ja w tej sytuacji tracę, czego najbardziej mi żal, co potrzebuję opłakać. Czasem jest to też jakieś wyobrażenie o sobie, którego nie udaje się zrealizować w rzeczywistości.

Kiedy przyjdzie do decyzji i rozmowy na ten temat, warto pamiętać, że jeśli chcemy, aby ta rozmowa była oparta na obustronnym szacunku, potrzebujemy pamiętać, ze w silnych emocjach nic nie uzgodnimy. Jeśli to ma być moment, w którym chcę drugiej stronie przekazać swoją decyzję, warto zadbać o siebie i drugą osobę. Samemu najpierw obejrzeć siebie i spróbować wyrazić swoje emocje w tej sprawie, zanim staniemy przed drugą osobą.

A myśląc o drugiej osobie pamiętać, ze reakcje na taką informacje mogą być przeróżne – od wściekłości przez rozpacz, nie przyjmowanie tej informacji do siebie, do całkowitego odcięcia, zamrożenia. Warto to uwzględnić i – w miarę możliwości – jak najlepiej się przygotować.

Rozstanie z partnerem – jak poradzić sobie z rozstaniem?