Psychoterapia Gestalt

Psychoterapia Gestalt to podejście terapeutyczne, którego celem jest wspieranie klienta w rozwijaniu samoświadomości, w byciu uważnym na tu i teraz oraz w integrowaniu tego, co czasem pozostaje pominięte — myśli, emocji, ciała i zachowania. W Centrum Psychoterapii i Edukacji Razem i Osobno (pracujemy online i stacjonarnie, w Warszawie na Saskiej Kępie) psychoterapeuci pracują właśnie w tym nurcie – Gestalt, zarówno w psychoterapii indywidualnej, jak i psychoterapii dla par (w tym psychoterapii dla par online).

To, co jest charakterystyczne dla tego podejścia to przyglądanie się relacji terapeutycznej – czyli temu, co zadziewa się pomiędzy klientem a terapeutą, z myślą o tym, że ujawniają się w niej kłopoty, których klient na co dzień doświadcza w swoim życiu. Nasze doświadczenie i teoria, na której się opieramy, pokazują, że powtarzające się sytuacje, sposoby reagowania naszych klientów mają swoje korzenie w przeszłości, w tak zwanych „niedokończonych i usztywnionych Gestaltach” – czyli sposobach myślenia, przeżywania i działania, których nauczyliśmy się w przeszłości i które kiedyś były najlepszą formą odpowiedzi na wyzwania życia.

Umów się

Czym jest psychoterapia Gestalt?

Psychoterapia Gestalt należy do nurtów psychoterapii humanistyczno-doświadczeniowej. W centrum stawia bezpośrednie doświadczenie klienta, jego świadomość i relację z otoczeniem. Podejście to opiera się na założeniu, że człowiek jest istotą całościową — składa się nie tylko z myśli czy emocji, ale także ciała i relacji — i że zmiana zachodzi, gdy to, co wcześniej było nieświadome lub nierozwiązane, staje się uświadomionym i pojawia się możliwość wyboru naszego działania.

W nurcie Gestalt nie traktuje się klienta jako zbioru „objawów” do wyleczenia, lecz jako aktywnego uczestnika procesu terapeutycznego. Terapeuta towarzyszy temu procesowi, współtworzy przestrzeń dialogu i eksperymentu, reagując na to, co pojawia się „tu i teraz”.

Gestalt w Polsce stale się rozwija i zyskuje popularność. Przyczynia się do tego aktywność Polskiego Towarzystwa Psychoterapii Gestalt (PTPG), która promuje zasady etyczne, standardy szkoleniowe i popularyzację podejścia w Polsce.

Co wyróżnia psychoterapię Gestalt?

Dla klienta może być istotne, czym Gestalt różni się od innych nurtów psychoterapeutycznych. Poniżej cechy wyróżniające:

Elastyczność i brak sztywnego protokołu — nie ma jednego z góry narzuconego schematu, interwencje adaptuje się do klienta i procesu.
Fenomenologiczne podejście — terapeuta nie narzuca interpretacji, lecz opisuje doświadczenie klienta, kierując pytania: „co widzisz, co czujesz tu i teraz?”.
Integracja ciała, emocji i myśli — reakcje fizyczne, gesty, oddech, napięcia są traktowane jako istotny materiał terapeutyczny.
Relacyjność i pole — zmiana nie jest tylko „wewnętrzna”, lecz zachodzi w interakcji z kimś innym — z terapeutą.
Eksperyment i kreatywność — praca nie ogranicza się do rozmowy, lecz może obejmować różne formy ekspresji, ruchu, obrazów, dialogu wewnętrznego.
Dążenie do „domknięcia” — Gestalt podkreśla, że proces terapeutyczny dąży do domknięcia — integracji, uporządkowania, wzięcia odpowiedzialności.

Na czym polega psychoterapia Gestalt — kluczowe elementy

Odpowiedź na pytanie, na czym polega psychoterapia Gestalt, kryje się w głównych mechanizmach i sposobach pracy w tym podejściu. Poniżej kluczowe elementy:

Świadomość (awareness) oraz doświadczenie tu i teraz

W pracach gestaltowskich bardzo ważne jest, by klient skierował uwagę na to, czego właśnie doświadcza — w myślach, w ciele, w uczuciach, w relacji terapeutycznej. Świadomość jest narzędziem: to dzięki niej to, co dotąd było ciche lub ukryte, może „wyjść na światło dzienne”, zostać dostrzeżone i zintegrowane.

Teoria pola i kontekst relacyjny

Psychoterapia Gestalt używa metafory pola (field): doświadczenie jednostki nie funkcjonuje w próżni, lecz w kontekście relacji z otoczeniem — zarówno zewnętrznym, jak i wewnętrznym (myśli, uczucia, przekonania). Z naszego doświadczenia w gabinecie wynika, że to, co dzieje się między klientem a terapeutą — jego napięcia, interakcje — staje się częścią materiału terapeutycznego.

Eksperymenty i interwencje dostosowane do sytuacji

W Gestalcie stosuje się techniki czy eksperymenty — spontaniczne interwencje słowne, ruchowe, metaforyczne, dialogowe — które mają pobudzić klienta do nowej świadomości lub do przeżycia tego, co w nim było zatrzymane. Na przykład technika dwóch krzeseł (podział dialogu między dwoma częściami wewnętrznymi klienta) bywa używana w pracy z konfliktem wewnętrznym. Eksperymenty są tworzone w relacji, w dialogu z klientem, reagując na to, co się akurat pojawia, nigdy nie są narzucane z góry.

Praca z „niedomkniętymi sprawami”

Gestalt zakłada, że wiele trudności psychicznych wynika z tego, że pewne doświadczenia z przeszłości pozostały „otwarte” — nie zostały wyrażone, zrozumiane czy zintegrowane. W terapii pracuje się z dążeniem do zamknięcia tych gestaltów — czyli dokończenia pewnych psychicznych cykli, by klient mógł ruszyć dalej.

Relacja terapeutyczna jako przestrzeń zmiany

W psychoterapii Gestalt relacja między klientem a terapeutą nie jest tylko narzędziem — to część pola, które podlega terapii. To, co się wydarzy między nimi — opór, napięcie, przeniesienie — jest materiałem badania i pracy. Często zdarza się, że momenty napięcia w relacji stają się przełomowe: wtedy klient może zobaczyć, jak reaguje w relacji, jakie mechanizmy przerwania kontaktu stosuje, i zacząć eksperymentować z inną odpowiedzią.

Jak wygląda terapia Gestalt w naszej poradni (Warszawa, Saska Kępa)

W naszej praktyce prowadzimy psychoterapię Gestalt zarówno w gabinecie (Warszawa, Saska Kępa), jak i w formie online. Forma stacjonarna daje możliwość wykorzystania przestrzeni poprzez rozstawienie krzeseł, ruch, materiały symboliczne, obserwację mikrogestów, napięć ciała — co często wzbogaca proces terapeutyczny. Wersja online wymaga dostosowania eksperymentów: część zostaje sprowadzona do dialogu, metafory, pracy wyobrażeniowej, a także świadomego korzystania z przerw, ciszy, rytmu rozmowy.

Przy pierwszym spotkaniu kontraktujemy takie kwestie jak częstotliwość sesji (zazwyczaj 1 x tyg. / raz na 2 tygodnie w przypadku psychoterapii par), czas, formę (stacjonarna / online), zasady przerw i bezpieczeństwa. Z naszego doświadczenia wynika, że klienci często przechodzą przez etapy – od odkrywania prostych doznań do większych eksperymentów (dialog wewnętrzny, praca na dwóch krzesłach, praca z pustym krzesłem).

Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej o pracy terapeutycznej w nurcie Gestalt, skontaktuj się z nami lub umów się na pierwszą konsultację.

Umów się