Psychoterapia Gestalt – co to jest i na czym polega?
Spotkanie z „tu i teraz”
Terapia Gestalt to podejście z grupy humanistyczno-doświadczeniowych. Podejście Gestalt zyskuje na popularności ze względu na swój holistyczny charakter i nacisk na autentyczność. Na czym polega ten nurt?
Czym jest terapia Gestalt?
Terapia Gestalt to kierunek, który powstał w latach 50. XX wieku, głównie za sprawą Fritza Perlsa, jego żony Laury Perls oraz Paula Goodmana. Główną ideą tego podejścia jest myślenie o człowieku jako zintegrowanej całości: ciała, emocji, myśli i ducha, którego tożsamość buduje się w relacji z otoczeniem.
Terapia Gestalt zakłada, że aby człowiek mógł funkcjonować zdrowo i harmonijnie, powinien być świadomy tego, co dzieje się z nim tu i teraz, w danym momencie. W Gestalt nie chodzi wyłącznie o analizę przeszłości – skupiamy się na bieżącym doświadczeniu: tym, co dana osoba czuje, myśli i jak reaguje. Sięgamy do przeszłości, jeśli wpływa ona na to, co dzieje się obecnie.
„Nie żyjemy w przeszłości ani w przyszłości, żyjemy tylko w teraźniejszości. Tylko ona istnieje.” – Fritz Perls
Kluczowe założenia terapii Gestalt
Świadomość „tu i teraz”
Jednym z fundamentów terapii Gestalt jest skupienie się na aktualnym doświadczeniu. Terapeuta zachęca klienta do przyglądania się temu, co dzieje się w jego ciele, emocjach i myślach w danym momencie. Dzięki temu klient uczy się, kim się staje, czego pragnie i jakie działania podejmuje. Przeszkody, które się pojawiają, pozwalają dostrzec nieświadome schematy i mechanizmy obronne. To jedno z kluczowych założeń terapii Gestalt.
Kontakt i relacja
W podejściu Gestalt relacja terapeutyczna ma kluczowe znaczenie. Terapeuta staje się autentycznym partnerem w dialogu, opierającym kontakt na empatii, szczerości i obecności. Relacja ta często odzwierciedla inne relacje klienta.
„Kontakt to spotkanie granic” – Fritz Perls
Odpowiedzialność
Terapia Gestalt kładzie nacisk na osobistą odpowiedzialność za własne decyzje i emocje. To aktywna postawa wobec życia, zakładająca wpływ na własne reakcje i sposoby radzenia sobie z doświadczeniami.
Doświadczenie ponad interpretację
W Gestalt najważniejsze jest bezpośrednie doświadczanie. Techniki, takie jak praca z ciałem, pustym krzesłem czy dialogi wewnętrzne, pozwalają pogłębić świadomość emocjonalną. Terapeuta dzieli się swoim doświadczeniem w kontakcie z klientem, co wzmacnia autentyczność relacji.
Na czym polega skuteczność terapii Gestalt?
Skuteczność terapii Gestalt polega na umożliwieniu klientowi uświadomienia sobie tego, co naprawdę przeżywa. Dzięki temu może dojść do zmiany – nie przez narzucanie gotowych rozwiązań, ale przez rozwój samoświadomości. To właśnie na tym polega transformacyjna siła tej pracy.
Dla kogo jest terapia Gestalt?
Terapia Gestalt może być pomocna osobom, które:
- doświadczają lęku, depresji, braku sensu lub zagubienia,
- przechodzą przez kryzysy (rozstanie, żałoba, zmiana pracy),
- mają trudności w relacjach — z partnerem, rodziną, współpracownikami,
- chcą lepiej rozumieć siebie, swoje potrzeby i emocje.
Współcześnie wiele osób korzysta z form pomocy, takich jak psychoterapia indywidualna, ale również psychoterapia dla par (w tym terapia dla par online), które również mogą być prowadzone w nurcie Gestalt.
Przykład z praktyki – moc uświadomienia
Wyobraźmy sobie Annę — trzydziestoparoletnią kobietę, która zgłasza się na terapię z powodu chronicznego zmęczenia i poczucia, że „coś w życiu nie gra”. Podczas sesji, dzięki uważnemu dialogowi z terapeutą i obserwacji swojego ciała, Anna zaczyna zauważać, że przy każdym pytaniu o jej potrzeby automatycznie odpowiada „nie wiem” lub „to nieistotne”. W miarę pracy w terapii zaczyna uświadamiać sobie, że przez całe życie stawiała potrzeby innych ponad własne, nieświadomie ignorując swoje emocje. Dopiero teraz, w bezpiecznej przestrzeni terapii, może zacząć odkrywać, co naprawdę czuje i czego potrzebuje.
„Człowiek rośnie, kiedy ma odwagę być tym, kim jest” – Fritz Perls
Terapia Gestalt to nie tylko metoda leczenia, ale też droga do głębszego poznania siebie. Pomaga odzyskać kontakt z ciałem, emocjami i relacjami, ucząc życia w zgodzie ze sobą. Jej zasady – obecność, autentyczność i odpowiedzialność – pozwalają odkryć własny potencjał.
To terapia, która nie interpretuje, lecz zaprasza do bycia – naprawdę, tu i teraz.